داغ شدن و آب شدن پریز برق به علت سوختن پریز برق وضعیتی است که اگر نادیده گرفته شود، می‌تواند منجر به سوختن کامل پریز، خرابی وسایل برقی و حتی آتش‌سوزی شود. داغ شدن و آب شدن پریز برق معمولاً به دلایلی مانند استفاده نادرست از وسایل پرمصرف، نصب نامناسب یا نقص در سیم‌کشی اتفاق می‌افتد و نیاز به رسیدگی فوری دارد. در ادامه، به بررسی دلایل بروز این مشکل و راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.
دلایل داغ شدن و آب شدن پریز برق به علت سوختن پریز برق
داغ شدن پریز برق به علت سوختن پریز برق می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد که به شرح زیر است:
- اتصال شل یا نامطمئن سیم‌ها داخل پریز
- استفاده از وسایل پرمصرف در پریز معمولی
- پریز یا قطعات داخلی بی‌کیفیت و غیراستاندارد
- استفاده از سیم با سطح مقطع نامناسب یا سیم‌کشی فرسوده
- اکسید شدن یا زنگ‌زدگی اتصالات فلزی داخل پریز
اطلاعات بیشتر در باب استانداردهای کلید پریز آسیا الکتریک در مقاومت و ایمنی را در لینک فوق بخوانید.
اتصال شل یا نامطمئن سیم ها داخل پریز
یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین دلایل داغ شدن پریز برق، اتصال شل یا نادرست سیم‌های برق به ترمینال‌های داخلی پریز است. زمانی که اتصال به‌درستی برقرار نباشد، مقاومت الکتریکی در محل اتصال افزایش می‌یابد. این مقاومت بالا باعث تولید گرمای زیاد در محل اتصال می‌شود؛ گرمایی که به‌مرور زمان نه تنها باعث ذوب شدن عایق سیم‌ها و بدنه پریز می‌شود، بلکه احتمال ایجاد جرقه، سوختن پریز یا حتی آتش‌سوزی را نیز افزایش می‌دهد. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که نصب پریز توسط افراد غیرمتخصص یا بدون دقت کافی انجام شده باشد. اتصال‌های شل ممکن است در ظاهر مشکلی نداشته باشند، اما در عمل عملکرد الکتریکی ناپایدار و پرخطری دارند.
اطلاعات بیشتر: ۵ ویژگی های کلید و پریز ضد آب 👉
استفاده از وسایل پرمصرف در پریز معمولی
پریزهای برق خانگی معمولی معمولاً برای تأمین جریان 10 تا 16 آمپر طراحی شده‌اند. در حالی که برخی وسایل برقی مانند بخاری برقی، هیتر، سماور برقی، اتو و کولر گازی، جریان بالایی مصرف می‌کنند که در برخی موارد از حد مجاز پریز فراتر می‌رود. وقتی این وسایل پرمصرف به یک پریز معمولی متصل می‌شوند، سیم‌کشی داخلی و قطعات پریز نمی‌توانند این بار را به‌طور ایمن تحمل کنند و در نتیجه شروع به داغ شدن می‌کنند. اگر این وضعیت ادامه یابد، گرما به حدی می‌رسد که موجب ذوب شدن بدنه پریز و حتی سوختن کامل آن می‌شود. استفاده طولانی‌مدت از وسایل پرقدرت در چنین شرایطی بسیار خطرناک است و باید از پریزهای صنعتی یا مخصوص وسایل پرمصرف استفاده شود.
پریز یا قطعات داخلی بی کیفیت و غیراستاندارد
یکی دیگر از عوامل مهم در بروز داغی و سوختن پریز برق، استفاده از تجهیزات غیراستاندارد و بی‌کیفیت است. برخی از پریزهای موجود در بازار، از مواد پلاستیکی ارزان‌قیمت و هادی‌های فلزی نامرغوب ساخته شده‌اند که مقاومت بالایی در برابر گرما و جریان زیاد ندارند. این قطعات به‌سادگی با افزایش جریان، گرم شده و شکل خود را از دست می‌دهند یا ذوب می‌شوند. به‌ویژه در زمان‌هایی که مصرف برق زیاد است یا اتصال‌ها دچار نقص باشند، این نوع پریزها زودتر از نمونه‌های استاندارد دچار آسیب می‌شوند؛ بنابراین استفاده از تجهیزات برق‌کشی با نشان استاندارد و برند معتبر، یکی از پیش‌نیازهای ایمنی در هر ساختمان است.
⚡✅ معیارهای خرید کلید و پریز که نباید از آنها به سادگی کذشت 👉⚡
استفاده از سیم با سطح مقطع نامناسب یا سیم‌کشی فرسوده
در سیستم‌های برق‌کشی، ضخامت (سطح مقطع) سیم‌های برق باید متناسب با میزان جریانی باشد که از آن عبور می‌کند. برای مثال، سیم‌هایی با مقطع 1.5 میلی‌متر مربع برای روشنایی مناسب‌اند، اما برای پریزهای برق که وسایل سنگین‌تر به آنها متصل می‌شود، حداقل به سیم 2.5 یا حتی 4 میلی‌متر نیاز است. استفاده از سیم نازک‌تر باعث می‌شود که سیم در برابر عبور جریان بالا مقاومت بیشتری از خود نشان دهد و همین موضوع باعث تولید گرما و در نهایت داغ شدن سیم و پریز می‌شود. همچنین در ساختمان‌های قدیمی، سیم‌کشی فرسوده و قدیمی ممکن است با گذر زمان خاصیت رسانایی خود را از دست داده یا عایق آنها آسیب دیده باشد که این نیز موجب ایجاد گرما و آسیب به پریز می‌شود.
اطلاعات بیشتر در باب استانداردهای نصب کلید و پریز را در لینک فوق بخوانید.
اکسید شدن یا زنگ زدگی اتصالات فلزی داخل پریز
اتصالات فلزی داخل پریز، به‌ویژه اگر در معرض رطوبت یا گردوغبار باشند، ممکن است دچار زنگ‌زدگی یا اکسید شدن شوند. این اکسیدها مانند یک عایق عمل می‌کنند و باعث افزایش مقاومت الکتریکی در محل تماس می‌شوند. در نتیجه جریان عبوری از این نقاط باعث ایجاد گرمای بیش‌ازحد شده و این گرما به‌مرور زمان پریز را دچار آسیب می‌کند. به‌علاوه، وجود لایه اکسید می‌تواند تماس الکتریکی ناپایدار ایجاد کند که موجب جرقه زدن، نویز و حتی سوختن وسایل متصل به پریز می‌شود. تمیز نگه‌داشتن و بازبینی دوره‌ای پریزها به‌ویژه در مناطق مرطوب می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند.
نکات جلوگیری داغ شدن و آب شدن پریز برق
در ادامه، نکات کلیدی و مؤثری برای جلوگیری از داغ شدن و آب شدن پریز برق آورده شده است. رعایت این موارد می‌تواند به‌طور چشمگیری از خطرات ناشی از سوختن پریز و آسیب به وسایل برقی و حتی آتش‌سوزی پیشگیری کند:
- استفاده از پریزهای استاندارد و با کیفیت
- نصب صحیح و محکم سیم‌ها توسط برق‌کار ماهر
- انتخاب سیم با سطح مقطع مناسب با بار مصرفی
- جلوگیری از استفاده چند وسیله پرمصرف در یک پریز
- استفاده از پریز جداگانه برای وسایل پرقدرت
⚡✅ پیشنهاد ویژه : خرید کلید پریز ارزان در لاله زار 👉
استفاده از پریزهای استاندارد و با کیفیت
یکی از مهم‌ترین اصول ایمنی در برق‌کشی ساختمان، استفاده از پریزهای با کیفیت و دارای نشان استاندارد ملی یا بین‌المللی است. پریزهای بی‌کیفیت که از پلاستیک ضعیف یا فلزات نامرغوب ساخته شده‌اند، در برابر گرما و فشار مقاوم نیستند و در صورت عبور جریان بالا، به‌راحتی ذوب می‌شوند یا می‌سوزند. یک پریز استاندارد دارای اتصالات محکم، عایق مقاوم در برابر حرارت و طراحی ایمن برای دفع حرارت است.
نصب صحیح و محکم سیم‌ها توسط برق‌کار ماهر
اتصال سیم‌های برق به ترمینال‌های پریز باید با دقت و مهارت کافی انجام شود. اگر اتصال شل یا ناقص باشد، در نقطه تماس مقاومت ایجاد می‌شود که این مقاومت باعث تولید گرما و در نهایت داغ شدن پریز خواهد شد. نصب نادرست ممکن است در ابتدا مشکلی نشان ندهد، اما به مرور زمان و با استفاده مداوم از پریز، اتصالات سست‌تر شده و حرارت بالا می‌رود.
انتخاب سیم با سطح مقطع مناسب با بار مصرفی
سیم‌کشی نامناسب یکی از دلایل اصلی گرم شدن بیش‌ازحد پریزهاست. هر وسیله برقی نیاز به عبور جریان خاصی دارد و اگر سیم‌کشی ساختمان یا مسیر پریز از سیم‌هایی با مقطع کمتر از حد نیاز استفاده کند، مقاومت سیم افزایش یافته و گرمای زیادی تولید می‌شود. برای پریزهایی که وسایل پرقدرت به آنها متصل می‌شوند، معمولاً باید از سیم‌های با مقطع ۲.۵ یا حتی ۴ میلی‌متر مربع استفاده شود.
جلوگیری از استفاده چند وسیله پرمصرف در یک پریز
یکی از اشتباهات رایج در خانه‌ها، اتصال چند دستگاه پرمصرف مانند سماور، چای‌ساز و اتو به یک پریز با استفاده از چندراهی یا سه‌راهی است. این کار باعث می‌شود که بار الکتریکی وارد بر آن پریز از حد مجاز عبور کند و قطعات داخلی آن به‌شدت گرم شوند. در چنین شرایطی نه‌تنها پریز داغ می‌شود، بلکه احتمال ذوب شدن سیم‌ها و حتی آتش‌سوزی نیز وجود دارد.
استفاده از پریز جداگانه برای وسایل پرقدرت
وسایلی که مصرف برق بالایی دارند، مانند کولر گازی، بخاری برقی، اجاق برقی یا ماشین لباس‌شویی، نباید به پریزهای عمومی یا مشترک متصل شوند. برای این وسایل باید از پریزهای اختصاصی با سیم‌کشی مجزا از تابلو برق استفاده شود که بتواند جریان مورد نیاز دستگاه را بدون ایجاد حرارت اضافی تأمین کند.
سخن پایانی
داغ شدن و آب شدن پریز برق، نه‌تنها نشانه‌ای از یک نقص فنی در سیستم برق‌کشی است، بلکه هشداری جدی نسبت به بروز خطرات بزرگ‌تر مانند سوختن وسایل برقی، اتصال کوتاه و حتی آتش‌سوزی محسوب می‌شود. متأسفانه بسیاری از این حوادث به‌دلیل سهل‌انگاری در نصب اصولی، استفاده از تجهیزات بی‌کیفیت یا بی‌توجهی به توان مصرفی وسایل رخ می‌دهند. رعایت نکات ساده اما مهم، مانند انتخاب تجهیزات استاندارد، اجرای صحیح سیم‌کشی و پرهیز از بارگذاری بیش‌ازحد پریزها، می‌تواند از این مشکلات جلوگیری کند.